Phát triển “Thành phố phía Tây” Thủ đô thành trung tâm kết nối trí tuệ toàn cầu

Nguồn lực đầu tư phát triển còn hạn chế
 
Trình bày phương án phát triển của 4 huyện tại Hội thảo, đại diện đơn vị tư vấn cho biết: Hoài Đức, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ là các huyện ngoại thành phía Tây trung tâm Thủ đô Hà Nội với đặc điểm tự nhiên là vùng bán sơn địa, núi đá vôi xen lẫn đồng bằng, lãnh thổ rộng lớn, địa hình thấp dần từ Tây sang Đông. Địa hình đa dạng đã tạo ra nhiều vùng cảnh quan hấp dẫn để phát triển dân cư gắn với du lịch sinh thái, đặc biệt là hành lang cảnh quan sông Đáy, sông Tích và vùng núi Viên Nam.
 
Đây cũng là vùng đất đa dạng văn hóa làng nghề, trong đó, Thạch Thất nổi tiếng với nhiều làng nghề nổi tiếng của xứ Đoài như: nghề mộc Chàng Sơn, dệt Hữu Bằng, đan lát Bình Phú, sắt - cơ kim khí Phùng Xá, làm bánh chè lam Thạch Xá và kẹo chè lam Đại Đồng... Có đại lộ Thăng Long; các Quốc lộ 21, 32, 6; đường Vành đai 3,5, Vành đai 4… tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng giao lưu kinh tế, văn hóa, xã hội với vùng kinh tế Tây Bắc, hành lang phát triển đường Hồ Chí Minh và cả nước.
 
Cũng theo đại diện đơn vị tư vấn, 4 huyện còn tập trung những khu chức năng, dự án mang cấp quốc gia như: Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đại học Quốc gia. Hiện tại, hệ thống kết nối hạ tầng xuyên tâm về trung tâm Thủ đô tốt và trong tương lai càng gia tăng động lực với nhiều tuyến bổ trợ song hành được định hướng trong quy hoạch như: trục Hồ Tây - Ba Vì, Hà Nội - Xuân Mai… hệ thống đường sắt đô thị kết nối lên Hòa Lạc…
 
Tuy nhiên, “điểm nghẽn” hiện nay ở 4 huyện chính là cơ sở hạ tầng chậm và không có nhiều phát triển so với quy hoạch làm cho các kết nối kém, các trục giao thông như Quốc lộ 6, Quốc lộ 21… bị quá tải, ảnh hưởng nhiều đến phát triển kinh tế. Hệ thống giao thông đường bộ của 4 huyện cũng đã cũ, không đáp ứng tốt cho nhu cầu. Các tuyến đường liên xã nhỏ và chất lượng cũng đang dần xuống cấp. Tốc độ triển khai quy hoạch chung rất chậm (khoảng 10%) ảnh hưởng đến việc thực hiện đầu tư xây dựng tại khu vực các xã. Nguồn lực đầu tư phát triển còn hạn chế, chính sách phát triển chưa có đột phá…
 

Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội Nguyễn Thị Diễm Hằng trao đổi với đơn vị tư vấn cùng các đại biểu về nội dung của Hội thảo

 
Từ thực tế trên, phương án phát triển được đơn vị tư vấn đưa ra với định hướng chủ đạo là mô hình “Thành phố phía Tây” phù hợp với mục tiêu quốc gia; xem xét lại chủ trương di dời các chức năng trong nội đô ra các đô thi vệ tinh và thị trấn sinh thái để phù hợp với nguồn lực đầu tư; xem xét lại mô hình phát triển và giai đoạn đầu tư đối với các đô thị vệ tinh; phát triển các thị trấn sinh thái với trục không gian bám theo Quốc lộ 6 và Đại lộ Thăng Long, cùng với hệ thống đường sắt tạo thành hành lang đô thị dọc tuyến. Hành lang xanh: bảo tồn hệ thống di tích di sản về văn hóa, cảnh quan và làng nghề…
 
Trong đó, “Thành phố phía Tây” là trung tâm kết nối trí tuệ toàn cầu, thành phố khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo chất lượng cao, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ du lịch gắn với nông nghiệp hữu cơ.
 
Đáng chú ý, điểm nhấn trong phương án phát triển của 4 huyện Hoài Đức, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ là 5 đột phá: Huy động nguồn lực quốc gia để hình thành và phát triển “Thành phố phía Tây”, thành trung tâm kết nối trí tuệ toàn cầu, với các chức năng chính: Khoa học - Công nghệ, R&D, giáo dục; kinh tế dịch vụ, làng nghề, đô thị sinh thái…; Tập trung chủ yếu phát triển Hòa Lạc, là hạt nhân chính để phát triển thành phố phía Tây trung tâm của khoa học công nghệ, không gian số… bằng các cơ chế riêng, hệ thống hạ tầng kết nối hoàn chỉnh; Xây dựng mô hình đô thị No.CO2, ngôi nhà thứ 2 dành cho các nhà khoa học lớn trong nước và quốc tế; Giữ nguyên định hướng trục Hồ Tây - Ba Vì, chỉ vi chỉnh để đảm bảo tính khả thi, để hình thành không gian và trung tâm văn hóa mới của Thủ đô; Vùng không gian giữa sông Tích và sông Đáy đề xuất mô hình chuỗi cụm làng nghề, xanh, thông minh, lưu giữ được bản sắc văn hóa xứ Đoài nhưng vẫn hội nhập với kinh tế tri thức, công nghệ và có tính bổ trợ cho hạt nhân là khu Công nghệ cao Hòa Lạc.
 

Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lê Chính Trực phát biểu ý kiến đóng góp tại Hội thảo

 
Phải thể hiện rõ khát vọng phát triển
 
Trao đổi về các nội dung định hướng được đơn vị tư vấn đề xuất tại Hội thảo, lãnh đạo các Sở ngành, chuyên gia và 4 huyện cho rằng, nội dung đề xuất tích hợp, cơ bản đã có đánh giá hiện trạng đất đai, hạ tầng kỹ thuật, giao thông. Tuy nhiên, trong phương án quy hoạch lần này, các đề xuất còn mờ nhạt, chưa cụ thể những nét mới, những đột phá, đặc thù liên quan đến văn hoá, con người, đến nông thôn hiện đại, nông dân văn minh... Do đó, các Sở ngành, lãnh đạo các địa phương đề nghị đơn vị tư vấn cập nhật số liệu mới, đồng thời, khảo sát kỹ hiện trạng, nghiên cứu, đánh giá, bổ sung những nét đặc thù, thế mạnh, lợi thế phát triển của từng địa phương nhằm hoàn thiện phương án phát triển để tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô.
 
Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lê Chính Trực cho rằng, đơn vị tư vấn cần rà soát lại một số chức năng “Thành phố phía Tây” dựa trên thực tế nhu cầu các địa phương như y tế, giáo dục, thương mại đề xác định rõ nét hơn khu vực này. Đồng thời, làm rõ hơn những tiêu chí của mô hình phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái; quy mô phát triển đô thị với quy mô dân số được xác định đến năm 2050… 
 

Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Mạnh Hồng nêu đề xuất tại Hội thảo

 
Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Mạnh Hồng đề nghị cần nghiên cứu kỹ và xem xét các chỉ tiêu, tiêu chí sử dụng đất, đặc biệt là với những khu vực đất cần giữ lại có tính khả thi trong quy hoạch, phù hợp với khu đô thị vệ tinh Hoà Lạc. Đối với lĩnh vực văn hoá - giáo dục, số sinh viên sau khai giảng lên Thạch Thất rất lớn, song trường và huyện chưa có sự kết nối nên vi phạm về vấn đề nhà cao tầng trong dân cư (cho sinh viên thuê trọ) tăng lên rất nhiều. Do vậy, phương án phát triển cũng cần xem xét đến vấn đề về đảm bảo an ninh và an sinh xã hội. Về phát triển cụm công nghiệp, đến năm 2030 sẽ có khoảng 19 cụm công nghiệp, tuy nhiên, lãnh đạo huyện Thạch Thất cho rằng, diện tích để đảm bảo tiêu chí cụm công nghiệp của địa phương còn khó khăn.
 
Kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Minh Hải đánh giá ý nghĩa của Hội thảo khi đây là vùng huyện cuối cùng của Thủ đô, với điểm nhấn là không gian văn hoá lịch sử lâu đời, được lấy ý kiến về phương án phát triển nhằm tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. 
 

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải kết luận Hội thảo

 
Phó Chủ tịch UBND Thành phố đề nghị đơn vị tư vấn tiếp thu, tổng hợp đầy đủ các ý kiến đóng góp của các Sở ngành, chuyên gia, lãnh đạo các huyện đã nêu, vừa có tầm nhìn, vừa cụ thể để đưa vào báo cáo giai đoạn 2 của quá trình lập Quy hoạch Thủ đô.
 
Các sở, chuyên ngành được yêu cầu, ngay trong tuần, xây dựng báo cáo của ngành, lĩnh vực, coi đó là cẩm nang để giúp đơn vị tư vấn cũng như các quận, huyện rõ quan điểm, mục tiêu phát triển cũng như các định hướng, danh mục dự án phát triển cụ thể trong giai đoạn tới. 
 
Các huyện tiếp tục làm rõ, đề xuất các danh mục, chương trình, dự án phát triển đột phá với các đơn vị tư vấn, thể hiện rõ khát vọng phát triển. Trên cơ sở đó, đơn vị tư vấn sẽ giúp thể hiện qua phương pháp nghiên cứu khoa học, bằng luận chứng báo cáo dưa vào Quy hoạch Thủ đô với khát vọng, tầm nhìn, chiến lược mới, đột phá và đặc sắc.