Phải nhận thức nhà cổ, biệt thự cũ là tài nguyên, tài sản đặc biệt của Thủ đô

Công tác cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ còn chậm

Theo Dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố, sửa đổi Khoản 2, Điều 10 của Nghị quyết số 17/2013/NQ-HĐND, ngày 23/7/2013, cụ thể: “2. Trên cơ sở phân nhóm tại Khoản 1 Điều này, UBND Thành phố quyết định các trường hợp là nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954 đã hư hỏng, xuống cấp, nguy hiểm cần cải tạo, phục hồi, phá dỡ, xây dựng lại, sau khi có ý kiến thống nhất của Thường trực HĐND Thành phố”.
 
Theo thống kê, trên địa bàn Thành phố có khoảng 1.216 công trình nhà biệt thự cũ được xây dựng từ trước năm 1954, với đa dạng hình thức sở hữu; khoảng 1.579 nhà chung cư cũ, tập trung chủ yếu tại các quận nội thành và nội đô lịch sử.
 
Thực hiện Chương trình số 03-CTr/TU, ngày 17/3/2021, của Thành ủy, giao chỉ tiêu thực hiện cải tạo, chỉnh trang 20 biệt thự cũ và 10 công trình kiến trúc khác. Hiện nay, đã cải tạo, chỉnh trang xong 12 công trình; đang triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng 7 công trình (do Trung ương và Thành phố quản lý); đã hoàn thành cải tạo, chỉnh trang 5 công trình kiến trúc có giá trị trước năm 1954; đang hoàn tất thủ tục đầu tư, xây dựng 7 biệt thự, công trình kiến trúc.
 
Theo Kế hoạch số 114/KH-UBND, ngày 04/4/2023, của UBND Thành phố, tiếp tục thực hiện bảo tồn, chỉnh trang 24 biệt thự cũ, 8 công trình kiến trúc khác do Thành phố quản lý và 15 công trình kiến trúc khá (vượt chỉ tiêu kế hoạch 20 công trình được giao theo Chương trình 03-CTr/TU).
UBND Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 115/KH-UBND, ngày 04/4/2023 về khảo sát, đánh giá, kiểm định chất lượng 1.216 biệt thự và 8 công trình kiến trúc khác; Kế hoạch số 114/KH-UBND, ngày 04/4/2023 về thiết lập hồ sơ quản lý, cơ sở dữ liệu, số hóa 3D đối với 222 biệt thực thuộc nhóm 1 và phần mềm quản lý 1.216 nhà biệt thự.
Hiện nay, UBND Thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan hoàn thiện dự thảo: Quyết định của UBND Thành phố về Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự cũ được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn Thành phố (thay thế Quyết định số 52/2013/QĐ-UBND, ngày 28/11/2013).
Việc tổ chức thực hiện Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thành phố thời gian qua còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu, do: Chưa thống nhất việc áp dụng quy định của pháp luật trong công tác lựa chọn nhà thầu thực hiện kiểm định, lập quy hoạch; chưa hoàn thành công tác kiểm định, lập quy hoạch, xác định phạm vi ranh giới dự án; chưa hoàn thành di dời các hộ dân ra khỏi nhà nguy hiểm; một số quy định của Nghị định số 69/2021/NĐ-CP, ngày 15/7/2021 của Chính phủ còn nhiều điểm cần được hướng dẫn, làm rõ để áp dụng thống nhất, đồng bộ, đồng thời, phù hợp với thực tế quản lý ở từng địa phương và hiện trạng của từng nhà chung cư…
 
Đối với cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và các công trình kiến trúc còn gặp khó khăn do hình thức sở hữu đa dạng nên đòi hỏi phải xây dựng được hệ thống cơ chế, chính sách giải quyết hài hòa, thỏa đáng nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích của các chủ thể có liên quan; một số công trình nhà biệt thự đã bị biến dạng về hình thức kiến trúc, kết cấu do tình trạng tự ý cải tạo, xây dựng…Bên cạnh đó, một số chính quyền cấp quận, phường chưa kịp thời xử lý hành vi vi phạm trật tự xây dựng, thiếu hồ sơ xử lý…Thêm vào đó, một số quy định của Thành phố đã không còn phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành hoặc qua quá trình triển khai, bộ lộ một số hạn chế, bất cập, nhưng chưa được kịp thời tổng kết, đánh giá, chưa có biện pháp xử lý phù hợp.
 

Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ Phạm Ngọc Thảo đóng góp ý kiến tại Hội nghị

 
Đóng góp ý kiến vào Dự thảo Nghị quyết, một số đại biểu cho rằng việc sửa đổi, bổ sung là rất cần thiết. Tuy nhiên, cần làm rõ kết quả 10 năm thực hiện việc cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình xây dựng trước năm 1954, trong đó, phân tích rõ nguyên nhân tại sao việc cải tạo, phục hồi các công trình chậm tiến độ.
 
Về nội dung dự thảo Nghị quyết, chỉ nên tập trung vào nội hàm cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954. Theo các đại biểu, để triển khai cải tạo, phục hồi thành công thì phải tạo được sự đồng thuận của người dân, tháo gỡ các khó khăn có tính chất mấu chốt như: Thiếu kinh phí, thời gian và nhân lực. Ngoài ra, về cơ chế, nên có chính sách phân quyền cho các quận, điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách cho các quận, huyện để các quận, huyện có nguồn lực cải tạo, phục hồi các nhà cổ, biệt thự cũ trên địa bàn; làm rõ tỷ lệ đóng góp kinh phí cải tạo, sửa chữa giữa nhà nước, người dân, doanh nghiệp và có phương án quản lý sử dụng chính thức và công khai, minh bạch.
 
Đảm bảo tính công khai, minh bạch khi cải tạo, phục hồi các nhà cổ, biệt thự cũ, các công trình xây dựng có giá trị trước năm 1954
 

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn phát biểu tại Hội nghị

 
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn cảm ơn và tiếp thu các ý kiến đóng góp của các đại biểu. Đồng chí cho biết, việc triển khai Đề án, Nghị quyết của HĐND, Quyết định của UBND Thành phố về cải tạo, phục hồi các nhà cổ, biệt thự cũ và các công trình xây dựng có giá trị, trước năm 1954 trên địa bàn Thành phố đang triển khai có bước tiến lớn. Thành phố đã ban hành Đề án và 6 kế hoạch triển khai Đề án, các quận có chung cư cũ đang triển khai đồng loạt công tác kiểm đếm, quy hoạch để tiến tới thiết lập chủ trương đầu tư dự án. 
 
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn đã làm rõ một số nội dung đại biểu quan tâm và cho biết, qua hội nghị hôm nay, trên cơ sở tiếp thu các ý kiến đóng góp của các đại biểu, Thành phố sẽ xem xét điều chỉnh nội dung tờ trình ngắn gọn, súc tích, đánh giá được các nội dung triển khai.
 

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Nguyễn Lan Hương phát biểu kết luận Hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Nguyễn Lan Hương cảm ơn 10 ý kiến đóng góp của các đại biểu; Mặt trận Thành phố sẽ tiếp thu, lựa chọn các nội dung để tổng hợp đầy đủ các ý kiến gửi về cơ quan soạn thảo.
 
Đồng tình và ủng hộ việc sửa đổi Khoản 2, Điều 10, Nghị quyết 17/2013/NQ-HĐND, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Nguyễn Lan Hương cho biết bên cạnh mong muốn sửa đổi tổng thể hoặc lui thời gian chờ Luật Thủ đô, Luật Đất đai được ban hành thì những nội dung có thể thực hiện trước nên tháo gỡ ngay. “Đây là một trong những nội dung nếu sửa đổi được thì việc cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng có giá trị, trước năm 1954 sẽ triển khai nhanh hơn và hiệu quả rõ hơn” - Đồng chí Nguyễn Lan Hương nhấn mạnh.
 
Đồng chí đề nghị cơ quan soạn thảo sắp xếp lại các văn bản trình tại kỳ họp đảm bảo tính khoa học, đúng với các quy định hiện hành. Đồng thời, rà soát lại các Luật sắp ban hành để cập nhật, đảm bảo “tuổi thọ” của Nghị quyết dài hơn và sát thực tiễn.
 
Đồng chí Nguyễn Lan Hương cũng đề nghị việc triển khai sửa chữa, cải tạo các công trình phải đảm bảo công khai, minh bạch và làm rõ vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị-xã hội cùng tham gia tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận, trong đó, nhấn mạnh vai trò giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố.