Giải pháp phát triển đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị một lần nữa nhấn mạnh: Với Nghị quyết 06-NQ/TW, lần đầu tiên Bộ Chính trị có một nghị quyết chuyên đề riêng về lĩnh vực quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị. Qua đó, khẳng định vai trò của hệ thống đô thị Việt Nam, đồng thời định hướng chiến lược với những yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp rất quan trọng cho phát triển đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới.
 

Bộ trưởng cho biết: Để Nghị quyết 06 -NQ/TW của Bộ Chính trị đi vào cuộc sống, ngày 11/11/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 148/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW, trên cơ sở bám sát quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã đề ra tại Nghị quyết 06-NQ/TW nhằm xây dựng và phát triển đô thị Việt Nam.

Theo đó, đến năm 2030, đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển đô thị bền vững theo mạng lưới, hình thành một số đô thị, chuỗi đô thị động lực thông minh kết nối với khu vực và thế giới. Thể chế hóa chính sách về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững cơ bản được hoàn thiện. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị, nhất là hạ tầng kỹ thuật khung và hạ tầng xã hội thiết yếu được xây dựng và phát triển đồng bộ, hiện đại. Kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng nhanh, hiệu quả và bền vững. Chất lượng sống tại khu vực đô thị ở mức cao, đảm bảo đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và hạ tầng xã hội cho cư dân đô thị. Phát triển kiến trúc đô thị hiện đại, xanh, thông minh, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa đặc trưng được giữ gìn và phát huy.

Tầm nhìn đến năm 2045, tỷ lệ đô thị hóa thuộc nhóm trung bình cao của khu vực ASEAN và châu Á. Hệ thống đô thị liên kết thành mạng lưới đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa các vùng, miền, có khả năng chống chịu, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi trường, kiến trúc tiêu biểu giàu bản sắc, xanh, hiện đại, thông minh. Xây dựng được ít nhất 05 đô thị đạt tầm cỡ quốc tế, giữ vai trò đầu mối kết nối và phát triển với mạng lưới khu vực và quốc tế. Cơ cấu kinh tế khu vực đô thị phát triển theo hướng hiện đại với các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm tỷ trọng lớn.

Bộ trưởng cho biết: Về mục tiêu, Chương trình hành động 148 xác định 11 chỉ tiêu cụ thể đối với hệ thống đô thị; hình thái đô thị và liên kết đô thị; tỷ lệ đô thị hóa; hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị và cơ cấu kinh tế đô thị phấn đấu đạt được đến năm 2025 và năm 2030.

Một số chỉ tiêu quan trọng như: Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2025 đạt tối thiểu 45%, đến năm 2030 đạt trên 50%. Số lượng đô thị trên toàn quốc đạt khoảng 950 - 1.000 đô thị năm 2025 và khoảng 1.000 - 1.200 đô thị năm 2030.

Đến năm 2025, 100% đô thị loại III trở lên hoàn thiện tiêu chí phân loại đô thị về cơ sở hạ tầng đô thị. Hình thành một số trung tâm đô thị cấp quốc gia, cấp vùng đạt các chỉ tiêu về y tế, giáo dục và đào tạo, văn hóa cấp đô thị tương đương mức bình quân của các đô thị thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN vào năm 2030.

Diện tích sàn nhà ở bình quân trên đầu người tại khu vực đô thị đạt tối thiểu 28 m2 năm 2025 và 32 m2 năm 2030. Kinh tế đô thị đóng góp vào GDP cả nước khoảng 75% năm 2025 và khoảng 85% năm 2030.

Xây dựng được mạng lưới đô thị thông minh trung tâm cấp quốc gia và cấp vùng kết nối quốc tế và 3 - 5 đô thị có thương hiệu được công nhận tầm khu vực và quốc tế đến năm 2030.

Về các nhiệm vụ chủ yếu, Bộ trưởng cho biết: Chương trình hành động 148 đã cụ thể hóa các mục tiêu của Nghị quyết 06 - NQ/TW bằng 5 nhóm nhiệm vụ chủ yếu và 33 nhiệm vụ cụ thể gắn với kế hoạch tổ chức thực hiện theo lộ trình.

5 nhóm nhiệm vụ chủ yếu gồm: Thứ nhất, thống nhất nhận thức, hành động về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam.

Thứ hai, nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý quy hoạch đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý phát triển đô thị bền vững.

Thứ ba, đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thứ tư, xây dựng các nhiệm vụ, đề án chuyên ngành. Thứ năm, xây dựng các cơ chế chính sách, văn bản quy phạm pháp luật. Chương trình hành động của Chính phủ cũng đã đề ra 33 nhiệm vụ cụ thể theo 5 nhóm nhiệm vụ chủ yếu nêu trên.

“Đây là căn cứ để các Bộ, cơ quan ngang Bộ và các địa phương xây dựng chương trình, kế hoạch hành động của từng Bộ, cơ quan và địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao và tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, phấn đấu đạt được cao nhất các mục tiêu đã đề ra” - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh.

Về tổ chức thực hiện, các Bộ ngành Trung ương và địa phương được yêu cầu nghiên cứu, quán triệt, tâp trung chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chương trình hành động 148.

Theo đó, Bộ Xây dựng được giao là cơ quan đầu mối phối hợp với các Bộ, ngành địa phương tổng hợp, đề xuất, xây dựng Chương trình hành động Quốc gia về xây dựng, cải tạo, chỉnh trang tái thiết đô thị và phát triển đô thị; Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương điều phối, kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu theo yêu cầu của Nghị quyết 06-NQ/TW tại các tỉnh thành phố; Chủ trì hướng dẫn các địa phương thực hiện Chương trình hành động, tổng hợp các kiến nghị, đề xuất để báo cáo cấp có thẩm quyền.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị bày tỏ tin tưởng: Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và với quyết tâm triển khai thực hiện của các Bộ ngành Trung ương, các chính quyền địa phương, đô thị Việt Nam sẽ có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đáp ứng yêu cầu bền vững trong giai đoạn tới, xứng đáng với vai trò, vị trí quan trọng của đô thị.