Chiếu phim: "Giai thoại Pruitt-Igoe, một câu chuyện đô thị"

Với chủ đề “Phát triển đô thị - Bài học từ những sai lầm”, buổi chiếu đầu tiên của CLB Điện ảnh Kiến trúc năm 2019 sẽ nói tới một trong những trường hợp thất bại nhất về Nhà ở xã hội trong lịch sử kiến trúc và quy hoạch thế giới. Đó là việc phá bỏ hoàn toàn tổ hợp 33 khối nhà 11 tầng tại khu Pruitt-Igoe, thành phố Saint-Louis, tiểu bang Missouri, Mỹ.

Được xây dựng vào năm 1956, khu nhà ở xã hội Pruitt-Igoe chỉ được sử dụng trong vòng 20 năm. Hình ảnh nổ mìn đánh sập các tòa nhà được truyền thông rộng rãi đã dấy lên một cơn sóng dư luận mạnh mẽ khắp nơi. Trước đó, Pruitt-Igoe đã được biết đến là nơi người dân có nhiều vấn đề, khu vực không có an ninh trật tự, tội phạm tung hoành mà cảnh sát hoàn toàn bất lực. Và đặc biệt cho đến khi nhà phê bình kiến trúc nổi tiếng của Mỹ C-harles Jencks tuyên bố Pruitt-Igoe là cái chết của Chủ nghĩa kiến trúc hiện đại, thì đây trở thành tâm điểm cho những cuộc tranh cãi về các lý thuyết đã được đưa ra của hệ tư tưởng này.

Pruitt-Igoe là tổ hợp Khu nhà ở xã hội được thiết kế bởi kiến trúc sư người Mỹ gốc Nhật Bản Minoru Yamasaki. Chính ông cũng là tác giả của tòa tháp đôi WTC bị đánh sập (bởi lý do khác) ở New York. Với Pruitt-Igoe, Minoru Yamasaki đã ứng dụng một số lý thuyết của Le Corbusier, cha đẻ của Chủ nghĩa kiến trúc hiện đại. Công trình với nhiều điểm sáng tạo mới mẻ được coi như “thiên đường cho người nghèo”, bất kể màu da, đã làm hài lòng rất nhiều người dân khi mới dọn đến. Bản thân nó cũng đã giành được nhiều giải thưởng kiến trúc ngay sau khi hoàn thành.

Vậy thì những lý do nào đã gây ra sự thất bại của Pruitt-Igoe? Thực sự có phải do lỗi của người dân hay của kiến trúc mà dư luận thường hay nói đến?

Cuốn phim “Giai thoại Pruitt-Igoe, một câu chuyện đô thị” (The Pruitt-Igoe myth, an urban history) của đạo diễn Chad Freidrichs không nhìn vấn đề ở một góc hẹp mà trở về gốc của nó, thông qua việc phân tích trên nhiều khía cạnh của xã hội Mỹ vào thời điểm đó, bao gồm các nhóm lợi ích, định hướng phát triển kinh tế và quy hoạch của thành phố, chính sách và luật về nhà ở, quản lý đô thị,... cũng như sự phân biệt chủng tộc ở Mỹ những thập niên 50-60s. Để hiểu sự thất bại một cách sát thực nhất, ông đã phỏng vấn chính những người dân đã từng sống ở Pruitt-Igoe và đi tìm những bằng chứng đầy thuyết phục từ nhiều nguồn tư liệu lịch sử quý giá.

Cho dù kiến trúc của Minoru Yamasaki có hay đến như thế nào đi chăng nữa, thì dường như mình nó không thể "giải cứu được thế giới". Cuộc sống tốt đẹp cần phải hội tụ nhiều yếu tố, kiến trúc chỉ là một phần trong đó.

“Giai thoại Pruitt-Igoe, một câu chuyện đô thị” cũng là một câu chuyện với nhiều góc khuất của lịch sử Mỹ!

# Vào cửa tự do.

# Thực hiện: Xưởng VUUV
# Truyền thông: Ashui.com
# Tài trợ: INAX - Lixil Việt Nam
# Phối hợp tổ chức: AGOhub, Salon Văn hóa Cà phê thứ Bảy, Viện Nghiên cứu Phát triển Thừa Thiên Huế, Không gian Văn hoá Kiến trúc Thái Nguyên, Lightup Design Company, MAY Cafe, K'Store Anh Khoa, The Married Beans Workspace