IWAH 2023: Tái kết nối không gian văn hóa trong các phố nghề tại Khu phố cổ Hà Nội

Ngày 27/11, tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật (Đào Duy Từ, Hoàn Kiếm, Hà Nội), Đại học Xây dựng Hà Nội chủ trì tổ chức buổi khai mạc Chương trình Workshop quốc tế Di sản châu Á (IWAH) năm 2023. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia, sinh viên chuyên ngành kiến trúc, quy hoạch ở Việt Nam và các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia, Indonesia. 

Chương trình IWAH năm nay với chủ đề “Tái kết nối không gian văn hóa trong các phố nghề tại Khu phố cổ Hà Nội” nhằm quảng bá di sản văn hóa của Hà Nội, giải quyết các thách thức trong thời kỳ mới, nâng cao nhận thức du lịch văn hóa vì tương lai của Hà Nội, thành phố sáng tạo. 

Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia, sinh viên chuyên ngành kiến trúc, quy hoạch ở Việt Nam và các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á
 

Phát biểu tại sự kiện, KTS Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội KTS Việt Nam chia sẻ: “Hội KTS Việt Nam được giao một số nhiệm vụ liên quan đến bảo tồn di sản, phát huy và làm mới, tiếp biến các giá trị di sản. Chủ đề của IWAH năm nay liên quan đến di sản, kết nối và sáng tạo. Phố cổ Hà Nội là mô hình người Việt định cư, chuyển đổi theo dạng chuyển đổi từ làng thành hình thái đô thị chứa đựng rất nhiều giá trị vật chất và phi vật thể. Hi vọng rằng qua chương trình này, các chuyên gia và sinh viên có những nền tảng kiến thức và kinh nghiệm để đối chiếu giữa mô hình định cư theo dạng phố của người Việt trong tương quan với các quốc gia khác. Hà Nội không chỉ là thành phố hòa bình mà còn là thành phố sáng tạo, cùng với đó, sự phát triển của công nghệ khiến chúng ta đối diện với thách thức mới, sự tái thiết mới, đòi hỏi những nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị di sản”. 

KTS Hoàng Thúc Hào - Phó Chủ tịch Hội KTS Việt Nam


Lễ ký kết hợp tác giữa đại diện các đơn vị thành viên tham gia chương trình IWAH
 

Tại sự kiện, các chuyên gia trong ngành Kiến trúc - Quy hoạch đã có các bài trình bày xoay quanh chủ đề di sản đô thị khu vực châu Á như: Sự độc đáo của văn hóa đường phố châu Á khi nhìn nhận ở góc độ di sản đô thị (ông Mongkol Khan - Giám đốc IWAH);  Tái sinh ngõ nhỏ ở Malaysia (TS Lee Yok Lai, Đại học Teknologi, Malaysia); Ý nghĩa của địa điểm đối với giá trị lịch sử và hoạt động thương mại: Nghiên cứu trường hợp Ngarsopuro - Gatotsubroto, Surakarta (TS Eng Kusumaningdyah NH, Đại học Sebelas Maret); Những con đường thủ công địa phương: Nghiên cứu phố Lãn Ông (TS Lê Quỳnh Chi, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Đại học Xây dựng Hà Nội).

Các nghiên cứu của chuyên gia tập trung vào các mục tiêu chính, đó là: Nhận diện tầm quan trọng của văn hóa đường phố châu Á thông qua các khía cạnh hữu hình (không gian đường phố, bố cục đô thị, mặt tiền kiến trúc, sản phẩm địa phương…) và các khía cạnh phi vật thể (hoạt động truyền thống, kỹ năng của thợ thủ công, giá trị tinh thần, tín ngưỡng…); Đánh giá ý nghĩa văn hóa của không gian công cộng và không gian riêng tư, bao gồm ranh giới giao tiếp và sự liên kết của chúng; Đề xuất hệ giá trị của nghề thủ công, thúc đẩy sự sáng tạo trong thành phố để bảo vệ di sản văn hóa và tăng cường kinh tế để thúc đẩy du lịch văn hóa. 

Ông Mongkol Khan - Giám đốc IWAH trình bày về sự độc đáo của văn hóa đường phố châu Á khi nhìn nhận ở góc độ di sản đô thị


TS Lee Yok Lai (Đại học Teknologi) chia sẻ về chủ đề tái sinh đường phố đô thị

Dựa trên nghiên cứu trường hợp Surakarta - thành phố của Indonesia nổi bật với kiến trúc độc đáo, nghệ nhuộm vải họa tiết thủ công và các hoạt động biểu diễn nghệ thuật đã trở thành nghi lễ truyền thống, TS Eng Kusumaningdyah NH chia sẻ: “Để tái sinh thành phố theo hướng bảo tồn và thích ứng, cần chú trọng tạo thêm những giá trị du lịch tiềm năng dựa trên lịch sử để thúc đẩy hình ảnh thành phố; phát triển không gian nghệ thuật biểu diễn và không gian phát triển nghề thủ công với quy mô cơ sở vật chất quốc tế; huy động sức mạnh của cộng đồng dân cư để tối ưu hóa tiềm năng nghề thủ công và nghệ thuật biểu diễn”. 

TS Eng Kusumaningdyah NH (Đại học Sebelas Maret) chia sẻ về ý nghĩa của địa điểm đối với giá trị lịch sử và hoạt động thương mại
 

Tiếp cận và nghiên cứu phố Lãn Ông (Hà Nội), TS Lê Quỳnh Chi đánh giá các đặc trưng của địa điểm nghiên cứu như: thành phần dân cư đa dạng; trải qua quá trình phát triển đa văn hóa; nghiên cứu đặc trưng cấu trúc không gian phố. TS Lê Quỳnh Chi đề xuất: “Cần thúc đẩy sự liên kết giữa hoạt động thủ công đường phố và các làng nghề thủ công để thắt chặt cấu trúc xã hội; duy trì các không gian tinh thần (nhà thờ cúng cộng đồng…) trong khu vực. Các hoạt động này cần được thực hiện nhằm đảm bảo mục tiêu bảo tồn các giá trị vật chất và thúc đẩy sự gắn kết giữa người dân sống ở phố cổ Hà Nội và quê hương của họ”.

TS Lê Quỳnh Chi (Đại học Xây dựng Hà Nội) chia sẻ nghiên cứu về phố Lãn Ông  

Sau buổi khai mạc, Chương trình workshop quốc tế Di sản châu Á (IWAH) năm 2023 sẽ tiếp tục với các hoạt động kéo dài đến tháng 12/2023, dành cho sinh viên các trường Đại học khu vực Đông Nam Á tham gia: Khảo sát thực địa và trải nghiệm không gian đô thị ở Hà Nội, đặc biệt là khu phố cổ Hà Nội; Hoạt động trao đổi với chuyên gia; Báo cáo kết quả khảo sát thực địa; Trưng bày sản phẩm workshop tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm. 

Biên tập: Ngọc Hà