5 công trình minh chứng cho sức mạnh chủ nghĩa hiện đại trong kiến trúc

Những công trình tuyệt mĩ vốn đã có sức hút lớn đối với công chúng mến mộ. Và không chỉ vẻ đẹp của các công trình khiến người ta nức lòng, mà lý tưởng – tầm nhìn của người làm ra nó và những câu chuyện về quá trình sáng tạo còn hơn thế nữa.

Để tạo ra được không gian như vậy đòi hỏi người thiết kế phải có tầm nhìn hiếm thấy và cần một vị khách hàng phóng khoáng với một khoản ngân sách lớn. Các yếu tố đó sẽ tạo thành nguồn lực sáng tạo mạnh mẽ để biến công trình mơ ước thành hiện thực.

Chỉ có một số ít kiến trúc sư hiện đại mới thiết kế ra được những khu phức hợp như vậy. Họ có thể biến một địa điểm thành nơi tôn vinh những đường nét gãy gọn, hình thái dứt khoát và những chất liệu thiên nhiên. Như đường tuyến tính dứt khoát trong công trình khuôn viên trường đại học của Alvar Aalto, niềm đam mê với vật liệu bê tông của Tadao Ando trong một công trình ở một đảo nhỏ của Nhật, chủ nghĩa “Thô Mộc” trong sự tri ân của một tòa phức hợp trung tâm London, các dạng hình học được đưa lên tầm cao mới trong các khu chợ hẻo lánh ở Tripoli của Oscar Niemeyer, và sự hài hòa giữa cấu trúc và không gian trong tòa nhà trọng điểm ở Chandigarh của Le Corbusier.

Hội chợ Quốc tế Rashid Karami (Tripoli, Libya)

Năm 1963, Oscar Niemeyer được chính phủ Li-băng giao trọng trách thiết kế khu hội chợ triển lãm quốc tế Rashid Karami ở Tripoli. Tuy nhiên công trình bị buộc tạm ngưng vĩnh viễn vào năm 1975 khi cuộc nội chiến tại đây nổ ra.

Nơi đây có 15 cấu trúc khác nhau, mỗi cấu trúc có hình dạng riêng biệt tinh tế nhưng đều rơi vào tình trạng hỏng hóc. Chúng bao gồm các hình dạng khác nhau như hình vòm dạng parabol, mái vòm, hình nón và một bảo tàng lấy cảm hứng từ tàu vũ trụ.  Ngày nay công trình cùng lúc vừa là tàn tích của quá khứ vừa là kiệt tác của chủ nghĩa hiện đại. Tác phẩm tuy được quảng bá là một trong những điểm du lịch của thành phố nhưng nó lại đúng nghĩa là bị bỏ hoang.

Tòa thủ phủ Chandigarh (Chandigarh, Ấn Độ)

Là di sản thế giới được UNESCO công nhận năm 2016, tòa thủ phủ Chandigarh của Le Corbusier là trung tâm chính trị của Ấn Độ. Khu vực này bao gồm ba tòa nhà: Cung điện hội trường với mái vòm đặc trưng phía trên lối vào, Tòa Thư ký và Cung điện Công lý.

Các khu tượng đài cùng với khu vực hồ điểm thành những nơi quan trọng trong bản thiết kế của công trình, trong đó nổi bật với tượng đài Bàn Tay Mở Rộng tượng trưng cho hòa bình và thịnh vượng. Khung cảnh nơi đây và thậm chí cả thành phố mà nó đang tọa lạc đều do một tay Le Corbusier đảm nhận thiết kế từ lời mời của vị thủ tướng đầu tiên của nước này năm 1950. Mang sứ mệnh đem tới bước chuyển mình mới cho Ấn Độ, thành phố Chandigarh và tòa thủ phủ nơi đây mang các yếu tố của “chủ nghĩa Thô Mộc”, khiến nhiều khách thăm quan nào cũng bị quyến rũ bởi hình ảnh tương phản của thành phố trên nền chân đồi Himalayan.

Barbican Estate (London, Anh)

Barbican Estate – một khu phức hợp được thiết kế vào những năm 1950 bởi các kiến trúc sư Chamberlin, Powell, và Bon – là một ví dụ điển hình của kiểu kiến trúc “Thô Mộc”. Nằm trên một địa điểm đặt bom thời Thế chiến II ở London, nó bao gồm ba tòa tháp căn hộ được gọi là Cromwell, Shakespeare và Lauderdale, cũng như 13 tòa nhà bảy tầng dành cho dân cư. Tất cả được phân bố xung quanh một khu quảng trường nhiều bãi cỏ và một khoảng hồ, nhưng không mở cửa cho xe cộ.

Mảnh đất được thiết kế để tạo ra một cộng đồng của riêng, bao gồm các trường học, thư viện, bảo tàng, và một địa điểm nghệ thuật được gọi là Trung tâm Barbican. Tuy được mở ra từ 1986 nhưng đến nay, khu phức hợp này vẫn giữ được năng lượng sống với những căn hộ sốt giá của mình. Có một bộ phận phản đối chủ nghĩa Thô Mộc lên tiếng chỉ trích nặng nề khu vực này, nhưng nó vẫn được coi là ví dụ tiêu biểu cho hình tượng “thành phố có sức sống mạnh mẽ nhất”.

Đại học Jyväskylä (Jyväskylä, Phần Lan)

Từ đầu những năm 1950 đến những năm 1970, kiến trúc sư Alvar Aalto đã lên kế hoạch cho một khu phức hợp của trường Đại học Jyväskylä, Phần Lan sử dụng gạch, gỗ và thủy tinh. Mỗi tòa được thiết kế,phân bố hài hòa với cảnh quan xung quanh.

Aalto được chính thức trao quyền tạo diện mạo mới cho khuôn viên trường sau khi chiến thắng trong một cuộc thi vào năm 1951. Ông đã phác thảo công trình theo phong cách kiến trúc acropolis ở Hy Lạp cổ đại, lấy cảm hứng từ niềm tự hào của người dân nơi đây về thị trấn – Athens của phía Bắc. Qua thử thách thời gian, công trình là sản phẩm đỉnh cao của chủ nghĩa hiện đại mà cấu thành từ lối thẩm mỹ tối giản tài tình và đặc trưng của nhà kiến trúc sư từ đường nét sắc xảo, dứt khoát của gạch. Ốc đảo mang chủ nghĩa hiện đại này bao gồm các chức năng như tòa nhà ở, nhà ăn, lớp học, trung tâm thể dục thể thao và thư viện.

Khu nghệ thuật Benesse Naoshima (Naoshima, Nhật Bản)

Các cấu trúc hình học mềm mại của nhà kiến trúc sư hiện đại Tadao Ando đã đem đến một diện mạo mới trên nền cảnh quan thô ráp và gồ ghề của Naoshima. Tọa lạc sâu trong đất liền tại vùng biển Seto của Nhật Bản, hòn đảo nhỏ này là một thánh địa cho những ai đang tìm kiếm trải nghiệm môi trường siêu thực được kiến tạo bởi nhà sáng lập và bảo hộ Soichiro Fukutake. Nơi đây được bổ sung bởi các cơ sở như các tác phẩm điêu khắc của Yayoi Kusama và dự án Nhà Nghệ Thuật là những ngôi nhà thị trấn trống rỗng, được các nghệ sỹ khác nhau chuyển thành các tác phẩm nghệ thuật đứng.

Điểm đến của những người yêu thích nghệ thuật này bắt đầu vào năm 1987 khi một công ty xuất bản bây giờ được gọi là Công ty CP Benesse đã ủy thác cho Ando để phát triển các dự án cá nhân ở phần phía nam của hòn đảo này. Kể từ đó, Ando đã dùng sự kết hợp giữa bê tông, kính và mô đun để tạo ra bốn viện bảo tàng, bao gồm Bảo tàng Nghệ thuật Chichu dưới lòng đất, Bảo tàng Nhà Benesse với khách sạn lân cận, Bảo tàng Lee Ufan trưng bày riêng công trình của nghệ sĩ họ Lee và Bảo tàng ANDO với tên gọi để tri ân nhà kiến trúc sư từng đoạt giải Priztker này.

Xem toàn bộ bản gốc tại: 5 Buildings That Show the Power of Modernist Architecture