Ngày 28/11/2013, tại số 10. Hoa Lư-Hà Nội, Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quốc gia (VIUP) đã tổ chức Hội thảo với chủ đề “Vùng Thủ đô Hà Nội - Hiện trạng và tầm nhìn phát triển”. Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận về định hướng quy hoạch phát triển Vùng để làm cơ sở lập Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.
Tại Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 05/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2050, Vùng Thủ đô Hà Nội bao gồm Thủ đô Hà Nội và 6 tỉnh với diện tích 13.436 km2. Mô hình phát triển của Vùng Thủ đô Hà Nội là Vùng đô thị
đa cực tập trung: liên kết không gian giữa thành phố Hà Nội (
vùng đô thị hạt nhân trung tâm gắn với vùng phụ cận) và các tỉnh xung quanh (
vùng phát triển đối trọng), trong đó các đô thị tỉnh lỵ là các hạt nhân của vùng phát triển đối trọng.
Hiện nay, phạm vi nghiên cứu của Vùng Thủ đô Hà Nội điều chỉnh bao gồm Thủ đô Hà Nội và 9 tỉnh là Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang (mở rộng thêm 3 tỉnh là Phú Thọ, Thái nguyên và Bắc Giang) với diện tích đất tự nhiên toàn vùng là 24.314,7 km2, chiếm 7,3% diện tích tự nhiên toàn quốc; dân số toàn vùng năm 2012 là 17,495 triệu người (chiếm 19,1% dân số toàn quốc); dân số đô thị khoảng 5,248 triệu người, dân số nông thôn khoảng 12,247 triệu người; mật độ dân số bình quân khoảng 720 người/km2.
Việc lập quy hoạch vùng sẽ tạo mối quan hệ cung - cầu cũng như trách nhiệm giải quyết các khó khăn và thách thức trong vùng theo hướng hài hòa. Điều chỉnh quy hoạch cũng sẽ làm cơ sở cho việc quy hoạch vùng tỉnh, quy hoạch chung các đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn mới và các quy hoạch ngành.
Theo Quyết định số 1758/QĐ-TTg ngày 20/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định “
Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2050 sẽ là vùng kinh tế tổng hợp lớn của Quốc gia và khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đây là khu vực phát triển năng động, có chất lượng đô thị cao, môi trường đầu tư thuận lợi, bền vững; bảo đảm an ninh, quốc phòng; vùng Thủ đô có trung tâm chính trị, văn hóa – lịch sử, khoa học, giáo dục – đào tạo và du lịch lớn của cả nước”.
Dựa trên tầm nhìn mới, các chuyên gia của VIUP đưa ra 5 định hướng chính: Là vùng phát triển năng động; Là vùng có tầm quan trọng quốc gia; Là vùng có chất lượng đô thị và nông thôn cao; Là vùng có hệ thống giao thông thuận tiện và kết nối tốt; Là vùng hòa vào thiên nhiên đồng bằng sông Hồng và vùng trung du miền núi phía Bắc.
Cấu trúc chiến lược phát triển vùng xác định 3 cực động lực phát triển, trong đó Bắc Ninh – Bắc Giang là trung tâm phát triển công nghiệp và dịch vụ trung chuyển logistic; Vĩnh Phúc- Việt Trì là một trong 3 cực phát triển mới của vùng Hà Nội, trung tâm du lịch lễ hội; Hưng Yên – Hà Nam là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực vùng (giáo dục và y tế). Việc hình thành 3 cụm động lực phát triển trên nhu cầu nhấn mạnh và phát huy tiềm năng của 2 hành lang kinh tế lớn nhất trong vùng là hành lang Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội và hành lang Hà Nội - Lạng Sơn - Nam Ninh.
Các chuyên gia Pháp (Viện Quy hoạch đô thị Vùng Ile de France - IAU) đã đưa ra 2 kịch bản kinh tế - xã hội (tăng trưởng trung bình và tăng trưởng cao) và các ý tưởng sơ bộ về quy hoạch không gian đến năm 2030 và 2050.
Đại diện các tỉnh, thành thuộc Vùng Thủ đô Hà Nội, các bộ, ngành Trung ương, các Viện nghiên cứu, Hội nghề nghiệp và các chuyên gia đã cùng chia sẻ kinh nghiệm, đóng góp ý kiến và đề xuất các ý tưởng để đồ án tiếp tục được hoàn thiện trong thời gian tới.
Phát biểu tại hội nghị, ThS.KTS Ngô Trung Hải – Viện trưởng VIUP đã nhấn mạnh: Quy mô, phạm vi nghiên cứu bao gồm Hà Nội và 9 tỉnh, vì vậy bản chất cấu trúc của vùng Thủ đô Hà Nội có sự thay đổi lớn. Hội nghị được tổ chức nhằm chia sẻ những ý tưởng ban đầu và lắng nghe ý kiến các nhà quản lý, các chuyên gia nhằm tiếp tục hoàn thiện đồ án; phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia Pháp, tổ chức thêm nhiều hội thảo chuyên sâu trên từng lĩnh vực nhằm đưa ra phương án tốt nhất, tạo đột phá cho phát triển vùng trong 20 năm tới.
Một số hình ảnh tại buổi Hội thảo “Vùng Thủ đô Hà Nội - Hiện trạng và tầm nhìn phát triển”