Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội – những thành tựu đạt được trong giai đoạn 2016-2022

Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội tiền thân là Viện Thiết kế quy hoạch Hà Nội, được thành lập từ năm 1962. Trải qua 60 năm trưởng thành và phát triển với từng thời kỳ Viện đã có tên gọi khác nhau: Viện Thiết kế quy hoạch Hà Nội trực thuộc Uỷ ban hành chính Thành phố; Viện Quy hoạch Hà Nội, Viện Thiết kế Quy hoạch xây dựng Hà Nội trực thuộc Uỷ ban xây dựng cơ bản Hà Nội và Sở Xây dựng; Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội trực thuộc Kiến trúc sư trưởng Thành phố (nay là Sở Quy hoạch - Kiến trúc thành phố Hà Nội) và nay là Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội trực thuộc UBND Thành phố Hà Nội.

60 năm qua, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội (Viện QHXDHN) đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh. Viện QHXDHN hiện có 168 viên chức, người lao động là kiến trúc sư, kỹ sư có năng lực chuyên môn và phẩm chất đạo đức, trong đó: Trên đại học 39%.;  Đại học 54%. Quá trình trưởng thành từ ngày thành lập đến nay, tùy theo yêu cầu của từng thời kỳ xây dựng và phát triển Thành phố Hà Nội, Viện QHXDHN được giao thực hiện các chức năng khác nhau, song nhiệm vụ chính luôn được xác định là công tác nghiên cứu thiết kế quy hoạch và công tác tham mưu cho các cấp về quy hoạch và quản lý xây dựng theo quy hoạch của Thành phố Hà Nội. Với phương châm chú trọng đổi mới trong mọi lĩnh vực công tác để đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, hệ thống tổ chức của Viện QHXDHN luôn được sắp xếp cải tiến gọn nhẹ, vận hành khoa học, hợp lý. Song song với đó, Viện QHXDHN còn chủ động đầu tư các trang thiết bị công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác.

Về cơ cấu tổ chức, Viện QHXDHN hiện nay gồm Viện trưởng và 03 Phó Viện trưởng, 04 Phòng chức năng, 05 Trung tâm.  Là đơn vị sự nghiệp công lập, trực thuộc UBND thành phố Hà Nội, Viện QHXDHN có chức năng nhiệm vụ được thực hiện theo Quyết định số 3423/QĐ-UBND ngày 27/6/2019 của UBND Thành phố, bao gồm: Nghiên cứu, tư vấn với UBND Thành phố Hà Nội về hoạch định chiến lược quy hoạch xây dựng tổng thể, chi tiết về phát triển đô thị và nông thôn trên địa bàn Thủ đô Hà Nội; quy hoạch bảo tồn các khu lịch sử, văn hoá, di tích khu phố cổ, phố cũ mang nét đặc trưng Hà Nội và chính sách đặc thù phục vụ cho quy hoạch xây dựng phát triển Thủ đô Hà Nội; Tham gia và phục vụ công tác quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc đô thị trên địa bàn thành phố Hà Nội; Xây dựng các đề tài nghiên cứu khoa học hoặc tham gia nghiên cứu các đề tài phục vụ công tác quản lý chuyên ngành quy hoạch, kiến trúc và phát triển đô thị; Tổ chức, phối hợp đào tạo, bồi dưỡng về chuyên ngành quy hoạch - kiến trúc, phát triển đô thị và nông thôn; Xây dựng cơ sở dữ liệu nền và 3D, dữ liệu về quy hoạch - kiến trúc; thực hiện các dịch vụ hoạt động tư vấn chuyên ngành quy hoạch - kiến trúc, phát triển đô thị, khảo sát địa hình, địa chất đo đạc công nghệ cao; và thực hiện các hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ, tư vấn, chuyển giao công nghệ.

Trong giai đoạn 5 năm vừa qua, Viện QHXDHN đã có nhiều nỗ lực, chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ theo lĩnh vực được giao, góp phần hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế -xã hội của Thành phố Hà Nội. Thành tích đạt được cụ thể như sau:

I. Công tác tham mưu, phục vụ UBND Thành phố và lãnh đạo Thành phố về quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng đô thị:

Viện QHXDHN đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chiến lược quy hoạch xây dựng tổng thể, phát triển đô thị và nông thôn trên địa bàn Thủ đô Hà Nội, là thành viên các Ban chỉ đạo của Thành phố như: Chương trình số 03-CTr/TU;  Chương trình số 05-CTr/TU; Lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050; Sửa đổi Luật Thủ đô (sửa đổi); Tham gia Đoàn giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội và Thường trực HĐND Thành phố về “Việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác quy hoạch trên địa bàn Thành phố kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”….. Viện đã xây dựng danh mục các đồ án quy hoạch giai đoạn 2015-2020 và giai đoạn 2021-2025 để triển khai thực hiện; Tham gia rà soát, đánh giá và đề xuất định hướng nội dung điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Viện QHXD Hà Nội chủ động, tích cực tham gia xây dựng nhiều công việc quan trọng, nhiều đề xuất với Thành phố trong công tác quản lý, đáp ứng  yêu cầu cao nhất của Thành phố về công tác quản lý quy hoạch đô thị như:

    Xây dựng các đề tài nghiên cứu khoa học hoặc tham gia nghiên cứu các góp ý về Kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2016 - 2020; Kế hoạch phát triển hạ tầng thoát nước đô thị thành phố Hà Nội giai đoạn 2016 - 2020. Triển khai Chương trình phát triển đô thị thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 ….
    Tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành theo yêu cầu của Trung ương và Thành phố Hà Nội, như: Góp ý quy chế phối hợp giữa các sở, ban, ngành, UBND các cấp và các đơn vị liên quan trong công tác xây dựng tổng thể hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai của Thành phố Hà Nội. Góp ý dự thảo Quy định về lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch; cấp giấy phép quy hoạch và quản lý xây dựng theo quy hoạch trên địa bàn thành phố Hà Nội. Góp ý Dự thảo đề xuất một số cơ chế chính sách khung về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ trên địa bàn thành phố Hà Nội. Góp ý Dự án chiến lược phát triển giao thông công cộng cho Giao thông đô thị bền vững tại Hà Nội….
    Tham gia ý kiến về công tác chuyên môn với các Sở, ngành (Xây dựng, Quy hoạch-Kiến trúc, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Công Thương, Giao thông vận tải,…), các địa phương: Long Biên, Mê Linh, Phúc Thọ, Chương Mỹ, Gia Lâm, Đông Anh,… trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn Thành phố; phối hợp với Sở Tư pháp và các đơn vị liên quan đề xuất những nội dung đặc thù để đưa vào Luật Thủ đô sửa đổi…
    Tham mưu với Thành phố trong công tác hợp tác quốc tế về lĩnh vực quy hoạch xây dựng đô thị, tham gia công tác chuẩn bị nội dung phục vụ một số hội nghị quốc tế của Thành phố …
    Tham mưu với Thành phố trong việc phối hợp với các Tỉnh, thành phố trong Vùng, các Bộ ngành trung ương giải quyết công việc, xây dựng các dự thảo văn bản, quy định…
    Về lĩnh vực giải quyết trả lời văn bản, văn bản liên thông trong giai đoạn từ năm 2016 - 2021, Viện QHXDHN đã tiếp nhận và trả lời khoảng hơn 1100 văn bản.

2. Công tác lập các quy hoạch:

Để triển khai thực hiện cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg, Viện QHXDHN là một trong những cơ quan được Thành phố giao (Sở Quy hoạch-Kiến trúc và Viện QHXDHN) làm chủ đầu tư tổ chức lập các Quy hoạch phân khu đô thị (QHPK), Quy hoạch chung các đô thị vệ tinh và Quy hoạch chung (QHC) các huyện, thị xã, Quy hoạch chuyên ngành của Thành phố. Viện QHXDHN đã xây dựng chương trình hành động triển khai thực hiện với các nội dung trọng tâm:

    Tập trung đổi mới và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch xây dựng đô thị đảm bảo đồng bộ, hiện đại, ổn định và lâu dài. Xây dựng thành phố Hà Nội trở thành đô thị xanh, văn hiến, văn minh, hiện đại, có bản sắc trên nền tảng phát triển bền vững.
    Đẩy nhanh công tác lập các Quy hoạch chung đô thị vệ tinh, Quy hoạch phân khu đô thị, Quy hoạch chuyên ngành, Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chỉ giới đường đỏ (CGĐĐ) các tuyến đường vành đai và các tuyến hướng tâm,... Gắn quy hoạch xây dựng Thành phố với phát triển không gian của Vùng Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng, các vùng của Bắc bộ và cả nước. Tổ chức không gian đô thị Hà Nội theo mô hình chùm đô thị, bao gồm đô thị trung tâm, các đô thị vệ tinh, các thị trấn và vùng nông thôn, được kết nối bằng hệ thống giao thông đường vành đai kết hợp các trục hướng tâm, có mối liên kết với mạng lưới giao thông vùng và quốc gia, được phân cách bởi các hành lang xanh.
    Tập trung xây dựng quy hoạch mạng lưới giao thông và hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị Thành phố, trong đó giao thông công cộng giữ vai trò quan trọng. Phát triển giao thông tạo sự liên kết với các tỉnh, thành phố trong vùng trọng điểm Bắc bộ.

Công tác lập quy hoạch theo hướng hiện đại, tuân thủ theo quy định và phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ, Thành phố; kết quả thực hiện làm cơ sở để phục vụ công tác quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị, xác định các dự án đầu tư để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt trong giai đoạn các năm 2020 - 2021, dịch bệnh Covid-19 xuất hiện và bùng phát được đánh giá có tác động rất mạnh đến kinh tế Việt Nam bởi tác động của nó là nhiều chiều lên tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế. Trong tình hình đó, Viện QHXDHN đã linh hoạt tổ chức điều chỉnh kế hoạch đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ được giao, nhằm thực hiện thắng lợi “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch Covid-19 vừa phát triển kinh tế; kết quả thực hiện góp phần tích cực thu hút đầu tư phát triển; góp phần tham mưu, đề xuất các cơ chế đặc thù để Thành phố báo cáo Chính phủ và Quốc hội tháo gỡ khó khăn trong công tác quy hoạch xây dựng;… Kết quả sản xuất kinh doanh trong giai đoạn 2016 - 2021 đạt được thường năm sau cao hơn năm trước, đảm bảo thu nhập, ổn định đời sống cho viên chức, người lao động trong Viện QHXDHN, đặc biệt trong giai đoạn bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 năm 2020 và 2021.

Các đồ án do Viện QHXDHN nghiên cứu lập đã tham gia các cuộc thi và đã đạt được nhiều giải thưởng, cụ thể:
    Đạt Giải thưởng Bùi Xuân Phái “Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội”.
    Giải thưởng Quy hoạch đô thị Quốc gia do Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam tổ chức, gồm: 02 giải Bạc và 01 giải Khuyến khích.
    Giải thưởng do Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội tổ chức gồm: 01 giải Nhất, 01 giải Nhì, 01 giải Ba và 02 giải Khuyến khích.
    Cuộc thi Ý tưởng quy hoạch, kiến trúc tổng thể Khu trụ sở làm việc các Bộ, ngành Trung ương tại khu vực Tây Hồ Tây do Bộ Xây dựng tổ chức: Giải B.

Giai đoạn năm 2016 - 2021, Viện QHXDHN đã tiếp nhận giải quyết khoảng 10.716 hồ sơ. Trong đó: 
    Lập Nhiệm vụ quy hoạch, Quy hoạch chi tiết:             305 đồ án
    Hồ sơ CGĐĐ, số liệu HTKT, QH mặt bằng:            10.411 hồ sơ

Và đặc biệt, việc  “Viện QHXDHN đã hoàn thành và công bố 6 đồ án Quy hoạch phân khu nội đô lịch sử” là 1 trong số 10 sự kiện tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội năm 2021. 6 đồ án Quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử gồm: Quy hoạch phân khu đô thị H1-1A, H1-1B, H1-1C, H1-2, H1-3 và H1-4, tỉ lệ 1/2.000. Vị trí các phân khu nội đô thuộc địa giới hành chính quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Phạm vi ranh giới từ Vành đai 2 tới hữu ngạn sông Hồng. Diện tích lập quy hoạch là 2.709,75ha, dân số đến năm 2030 và 2050 là 672.000 người. 

Hưởng ứng chào mừng 60 năm ngày thành lập Viện QHXDHN, trong 6 tháng đầu năm 2022, Viện QHXDHN đã hoàn thành, được UBND thành phố phê duyệt và công bố 04 đồ án lớn có ý nghĩa quan trọng: Quy hoạch chung Không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm thành phố Hà Nội; Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5.000; Quy hoạch phân khu đô thị sông Đuống, tỷ lệ 1/5.000.

Viện QHXDHN là đơn vị được UBND TP giao phối hợp với Sở QHKT, các địa phương, rà soát đánh giá  Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Trên cơ sở kết quả rà soát, chủ trương của Chính Phủ, UBNDTP đã giao Viện QHXDHN tổ chức lập Điều chỉnh Tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.  Hiện nay Viện đang khẩn trương tiến hành thực hiện. Ngoài các đồ án do Viện QHXD là đơn vị tổ chức lập quy hoạch trong danh mục tại Chương trình hành động số 02/CTr-UBND và Chương trình công tác số 314/CTr-UBND của UBND Thành phố, Viện QHXD tổ chức lập quy hoạch và tham gia thực hiện nhiều đồ án QHCT phục vụ cho đầu tư xây dựng các dự án và quản lý quy hoạch xây dựng.  

3. Công tác nghiên cứu khoa học: 

Viện QHXDHN đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ thông tin trong thiết kế quy hoạch. Trong 5 năm qua, Viện đã nghiệm thu và hoàn thành 02 đề tài khoa học cấp thành phố: “Nghiên cứu giải pháp quy hoạch và giải pháp quản lý không gian ngầm đô thị tại Thủ đô Hà Nội” và “Nghiên cứu công cụ đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch đô thị khu vực nội đô thành phố Hà Nội”;  Chủ trì nghiên cứu 01 đề tài khoa học cấp Viện: “Nghiên cứu, Xây dựng Công cụ hỗ trợ tự động chuyển đổi dữ liệu CAD và các thông tin thuộc tính thành dữ liệu dạng GIS cho chỉ giới đường đỏ và số liệu hạ tầng kỹ thuật”. Ngoài ra, Viện QHXDHN phối hợp với Sở Quy hoạch – Kiến trúc tham gia đề tài khoa học cấp Thành phố: “Đánh giá công tác quy hoạch, quản lý xây dựng và phát triển đô thị nhiệm kỳ Đại hội XVI (2015 - 2020) và định hướng phát triển Thủ đô đến năm 2025, tầm nhìn 2030”. Hiện nay, Viện đang triển khai đề tài cấp Thành phố ”Đề xuất hệ thống tiêu chí cơ bản về hệ thống hạ tầng kỹ thuật thuật đô thị thông minh hỗ trợ công tác đánh giá quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố Hà Nội” , thực hiện Đề cương dự án "Đầu tư xây dựng hệ thống CSDL hợp nhất về quản lý Quy hoạch-Kiến trúc-Xây dựng-Phát triển đô thị trên địa bàn Thành phố Hà Nội" theo chương trình 03 của Thành ủy Hà Nội…

4. Công tác đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:

Hàng năm, Viện QHXDHN cử các viên chức, viên chức quản lý tham gia các lớp đào tạo của Thành Ủy, Thành phố. Cử các cán bộ, viên chức tham gia các lớp đào tạo, tập huấn về chuyên môn, về quản lý hành chính, về công nghệ thông tin, chuyển đổi số…Theo các dự án, do các Bộ, ngành cơ sở đào tạo, trường đại học tổ chức.

Viện QHXDHN trực tiếp đào tạo cho cán bộ thiết kế khóa học “Hệ thống thông tin địa lý và ứng dụng trong quy hoạch đô thị (GIS)“, tổ chức khóa thực tập cho sinh viên ĐH Kiến trúc Paris Belleville. Đồng thời, phối hợp đào tạo đồ án quy hoạch cho sinh viên các trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, Đại học Xây dựng, Viện Đại học Mở Hà Nội, năm học 2018 – 2019.

Ngoài việc đào tạo chuyên môn, Viện cũng thường xuyên tổ chức Hội thảo chuyên đề để cập nhật thông tin như: Đơn vị ở; Quy hoạch không gian ngầm đô thị; Các vấn đề liên quan đến phát triển hệ thống đường sắt đô thị, đô thị thông minh …

Để đạt được những thành tích như trên, dưới sự chỉ đạo của Đảng uỷ, Ban lãnh đạo Viện QHXDHN kết hợp với Ban Chấp hành Công đoàn đã phát động các phong trào thi đua tạo động lực động viên, lôi cuốn, khuyến khích mọi cá nhân trong Viện QHXDHN phấn đấu, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thực hành tiết kiệm chống lãng phí và đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, hướng tới kỷ niệm 60 năm ngày thành lập (29/9/2022)./.